ΒΡΑΧΕΙΑ ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η Βραχεία Εντατική Δυναμική Ψυχοθεραπεία κατά Davanloo

Η  Βραχεία  Εντατική  Δυναμική  Ψυχοθεραπεία  κατά  Davanloo,  είναι  μια  μορφή  δυναμικής ψυχοθεραπείας που αναπτύχθηκε και εξελίχθηκε τις προηγούμενες 5 δεκαετίες από τον ψυχίατρο Habib Davanloo, κυρίως στο Μόντρεαλ του Καναδά.  Η  ΒΕΔΨ  μπορεί  να  θεραπεύσει  ένα  ευρύ  φάσμα  ψυχονευρωτικών  διαταραχών  και διαταραχών  προσωπικότητας  (πάνω  από  το  94%  των  παραπομπών  σε ένα  ιατρείο).

Εκτός των βασικών δυναμικών θεωριών η ΒΕΔΨ έχει επίσης σαν θεωρητικό υπόβαθρο τις έννοιες της προσκόλλησης ή δεσμού και αυτήν του ψυχικού τραύματος. Η βασική θεώρηση συνίσταται στο ότι στο παιδί μπορεί να συμβεί τραυματισμός ενός ή και περισσότερων βασικών δεσμών του με επακόλουθο αυτό να βιώσει επώδυνα συναισθήματα όπως είναι δολοφονική οργή και ενοχές και επακόλουθη θλίψη για αυτή την δολοφονική οργή για τα αγαπημένα του πρόσωπα που το έχουν τραυματίσει. Το παιδί και αργότερα το ενήλικο άτομο προσπαθεί να αποφύγει την επαναβίωση αυτών των επώδυνων συναισθημάτων καθώς αυτά κινητοποιούνται στην καθημερινή δια-αντίδρασή του με άλλα άτομα, και καθώς αυτά κινητοποιούν άγχος και παθολογικές άμυνες που οδηγούν σε ψυχικά συμπτώματα, παθολογικές συμπεριφορές και δυσλειτουργία. Σημαντικό ρόλο στη δημιουργία ενοχών, αυτο-τιμωρητικών ενεργειών και δυσλειτουργίας παίζει το υπερεγώ του ασθενή που συνήθως είναι ιδιαίτερα τιμωρητικό και βασανιστικό για τον ασθενή. Ο ασθενής αναγκάζεται από νωρίς στη ζωή του να δημιουργήσει αυτό το τιμωρητικό υπερεγώ που λειτουργεί σαν ένας ιδιαίτερα σκληρός, επικριτικός και τιμωρητικός δικαστής, με σκοπό να ελέγχει την δολοφονική οργή του προς τα αγαπημένα του πρόσωπα και από την άλλη να τιμωρείται για τα συναισθήματα αυτά.

Η θεραπεία της ΒΕΔΨ συνίσταται στην παροχή βοήθειας  στον ασθενή να αποκτήσει πρόσβαση  στα απωθημένα στο ασυνείδητο επώδυνα συναισθήματα και  να επαναβιώσει  αυτά τα ασυνείδητα  συναισθήματα.

Ο  Davanloo  μέσω  συνεχούς  καταγραφής  με  βίντεο  των  παρεμβάσεών  του  στις  ψυχοθεραπευτικές συνεδρίες,  ανακάλυψε  μια  σειρά  διεργασιών  και  ενεργειών από την πλευρά του θεραπευτή (Κεντρική  Δυναμική  Ακολουθία)  που απαιτούνται   για  να  φθάσουν  ο  θεραπευτής  και  ο  ασθενής  να  έχουν  πρόσβαση  στα  ασυνείδητα συναισθήματα του τελευταίου. Αυτό επιτυγχάνεται κύρια με την ανάπτυξη και βίωση από την πλευρά του ασθενή σύνθετων συναισθημάτων προς τον θεραπευτή (Σύνθετα Μεταβιβαστικά Συναισθήματα), καθώς ο ασθενής από τη μια χαίρεται και εκτιμά τις προσπάθειες του θεραπευτή να τον βγάλει από τα αδιέξοδά του, αλλά από την άλλη δυσανασχετεί και θυμώνει με τον θεραπευτή που του ζητά να αφήσει στην άκρη όλες τις άμυνες και τις παθολογικές συμπεριφορές που χρησιμοποιούσε μέχρι σήμερα και τον βόλευαν στην αποφυγή των συναισθημάτων του.

Αυτά τα σύνθετα μεταβιβαστικά συναισθήματα  με  τη  σειρά  τους  οδηγούν  στην ανάπτυξη και εμφάνιση μιας ιδιαίτερα σημαντικής δύναμης μέσα στον ασθενή, της  Ασυνείδητης  Θεραπευτικής  Συμμαχίας,  η  οποία αποτελεί το σημαντικότερο παράγοντα για την έναρξη του ξεκλειδώματος του ασυνειδήτου. Η ΑΘΣ μεγαλώνει  σε αναλογία με την άνοδο των αντιστάσεων του ασθενή και των σύνθετων μεταβιβαστικών συναισθημάτων.

Στο  τέλος  επικρατεί  η  Ασυνείδητη  Θεραπευτική  Συμμαχία,  επέρχεται μια χαλάρωση στην ενδοψυχική κρίση και ένταση που υπήρχε στον ασθενή, οι  αντιστάσεις  πέφτουν  και  επέρχεται  το  ξεκλείδωμα  του Ασυνειδήτου  του  ασθενή  με  επακόλουθο  την  βίωση  των  απωθημένων  συναισθημάτων  του  που  τον είχαν  οδηγήσει  σε  μια  ζωή  περιορισμένη  έως  παραλυμένη  και  με  την  ανάπτυξη  διαφόρων ψυχικών συμπτωμάτων.

Ο ασθενής ανακαλεί εικόνες από το ασυνείδητό του και αναγνωρίζει το πρόσωπο ή τα πρόσωπα του παρελθόντος που τον είχαν τραυματίσει και τον οδήγησαν στην βίωση αυτών των επώδυνων συναισθημάτων. Τώρα ο ασθενής ανακαλεί γεγονότα από την παιδική του ηλικία σε σχέση με το άτομο του παρελθόντος και αρχίζει να καταλαβαίνει γιατί εμφάνισε αυτές τις συμπεριφορές και τις παθολογικές στάσεις στη ζωή του.

Σημαντικό ζήτημα σ’ αυτήν την θεραπεία είναι η εκτίμηση του επιπέδου και των οδών έκφρασης του άγχους του ασθενούς που μπορεί να εκφράζεται μέσα από τρία συστήματα, ανάλογα της δομής του εγώ του και των αμυνών που χρησιμοποιεί. Η πιο επιθυμητή μορφή για την εξέλιξη της θεραπείας αλλά και για την ομαλή ζωή του ασθενή  είναι  όταν  το  άγχος  εκφράζεται  μέσα  από  τους  γραμμωτούς  μυς  του,  χρησιμοποιώντας  την άμυνα της μόνωσης του συναισθήματος. Είναι δυνατόν  όμως το άγχος να εκφράζεται μέσα από  τους λείους μυς (στομάχι,  έντερα, τραχεία-βρόγχοι, αγγεία)  χρησιμοποιώντας την άμυνα της απώθησης του άγχους σ’ αυτούς και με ανάλογη συμπτωματολογία (πόνος στο στομάχι, ναυτία, διάρροιες, δύσπνοια, υπέρταση, ημικρανίες), ενώ η τρίτη περίπτωση είναι σε πιο ακραίες και παθολογικές μορφές να εκφράζεται  μέσα  από  την  νοητική  –  αντιληπτική  με τον ασθενή να βιώνει θόλωση της σκέψης ή και της όρασής του, μέχρι και να έχει και ψευδαισθήσεις (σε πολύ εύθραυστα άτομα, π.χ. ψυχωτικοί ασθενείς). Οι ασθενείς αυτοί για να αποφύγουν τη βίωση αυτού του άγχους χρησιμοποιούν συχνά τις άμυνες του διαχωρισμού και της προβολής.

Είναι σημαντικό να διαγνώσουμε την αντοχή και τις οδούς  έκφρασης  του  άγχους  του  ασθενή  γιατί  αυτό  μας  καθορίζει  αν  θα  εφαρμόσουμε  την  τυπική μορφή  της  ΒΕΔΨ  ή  μια  τροποποιημένη  μορφή  βοηθώντας  τον  ασθενή  να  χτίσει  την  ικανότητα  να αντέχει το άγχος του χωρίς συμπτώματα από τους λείους μυς ή τη σκέψη του.

Η πρώτη συνεδρία που διαρκεί από 2 έως 3 ώρες και ονομάζεται «δοκιμαστική θεραπεία», είναι  μαζί θεραπευτική και διαγνωστική και έχει μια δυναμική οργάνωση που οδηγεί στην εξακρίβωση της αντοχής  του  ασθενή  στο  άγχος  και  τον  τρόπο  έκφρασης  του  άγχους,  το  είδος  των  αμυνών  που χρησιμοποιεί, καθώς και το βαθμό των αντιστάσεών του. Έτσι μπορούμε να μιλούμε για ασθενείς με ελαφρά αντίσταση, με μέτρια αντίσταση, με υψηλή αντίσταση, με υψηλή αντίσταση και απώθηση και τέλος με ευθραυστότητα.

Μετά από αυτήν την δοκιμαστική θεραπεία, ο θεραπευτής και ο ασθενής συμφωνούν για να συνεργασθούν πάνω σ’ αυτό το μοντέλο και με κατά προσέγγιση ορισμένου αριθμού συνεδριών που σε μια βραχεία θεραπεία κυμαίνονται από μερικές συνεδρίες μέχρι 40. Ο Davanloo θεώρησε τον αριθμό 40 σαν το όριο μιας βραχείας ψυχοθεραπείας, ενώ τις θεραπείες με πάνω από 40 συνεδρίες τις ονόμασε μακρές θεραπείες.

Η όλη θεραπεία περιλαμβάνει συνήθως πολλά ξεκλειδώματα του ασυνειδήτου και περιλαμβάνει επίσης την φάση του working through και τέλος του κλεισίματος.

Το τριετές πρόγραμμα εκπαίδευσης στη Βραχεία Εντατικής Ψυχοθεραπεία του Ι.Ψ.Κ. είναι πιστοποιημένο απο την Πάγκοσμιο Εταιρεία Βραχέων Ψυχοδυναμικών Ψυχοθεραπειών ( IEDTA)

 

iedta.net

Η εκπαίδευση στη ΒΕΔΨ  απευθύνεται σε απόφοιτους ψυχολογίας, ιατρικής και κοινωνικών επιστημών. Το σύνολο της εκπαίδευσης διαρκεί 3 έτη (σύνολο 216 ώρες). Το θεωρητικό κομμάτι της εκπαίδευσης  πραγματοποιείται  για 9 Σαββατοκύριακα μία φορά το μήνα για 9 μήνες. Στη συνέχεια το υπόλοιπο  μέρος της εκπαίδευσης αφιερώνεται τόσο στις ατομικές όσο και τις ομαδικές επιβλέψεις ΒΕΔΨ

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να διαβάσετε και το κεφάλαιο της Βραχείας Εντατικής Δυναμικής Ψυχοθεραπείας που έχει γράψει ο Διευθυντής Εκπαίδευσης του Ι.Ψ.Κ.  Dr Θεόδωρος Κουτσομήτρος στο Πανευρωπαϊκό Εγχειρίδιο Ψυχοθεραπείας μαζί τον προ ετών συνεκπαιδευόμενο του Ψυχίατρο Dr Γεώργιο Κακαρίνο, δύο απο τους πρώτους Έλληνες πιστοποιημένους θεραπευτές στην ΒΕΔΨ.

 

epg.pubpub.org

Τέλος μπορείτε να παρακολουθήσετε την ομιλία του Δ/ντή Εκπαίδευσης του ΙΨΚ για την ΒΕΔΨ στο 26ο Πανελλήνιο συνέδριο Ψυχιατρικής της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας:

* Για όσους δεν μπορούν να παρευρίσκονται ζωντανά στο Ι.Ψ.Κ. δίνεται η δυνατότητα ζωντανής παρακολούθησης μέσω διαδικτύου (Zoom) για μέρος της εκπαίδευσης.